Giải pháp xử lý nền đất luôn là mối quan tâm đầu tiên trong thi công công trình để đảm bảo tính bền vững, giảm thiểu tối đa sự cố hư hỏng và tiết kiệm chi phí. Một công trình hoàn hảo sẽ phụ thuộc vào điều kiện như: đặc điểm công trình, đặc điểm của nền đất… để người thiết kế đưa ra các biện pháp xử lý nền đất hợp lý.
Theo kĩ sư của ĐUA FAT:
“Có rất nhiều công trình bị lún, sập khi xây dựng trên nền đất yếu do không có những biện pháp xử lý hiệu quả, không đánh giá chính xác được các tính chất cơ lý của nền đất để làm cơ sở và đề ra các giải pháp xử lý nền móng phù hợp. Đây thực sự là một vấn đề khó khăn, đòi hỏi kĩ sư của chúng tôi phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa kiến thức khoa học và kinh nghiệm thực tế để giải quyết, giảm tối đa các sự cố, hư hỏng của công trình”
1. Biện pháp xử lý về kết cấu công trình
- Dùng vật liệu nhẹ và kết cấu nhẹ để giảm trọng lượng công trình, giảm được tĩnh tải tác dụng lên móng.
- Dùng kết cấu tĩnh định hoặc phân cắt các bộ phận của công trình bằng khe lún để làm tăng độ mềm của kết cấu công trình kể cả móng để khử được ứng suất phụ thêm phát sinh trong kết cấu khi xảy ra lún lệch hoặc lún không đều.
- Dùng các đai bê tông cốt thép tăng khả năng chịu ứng suất kéo khi chịu uốn, đồng thời có thể gia cố tại các vị trí dự đoán xuất hiện wungs suất cục bộ lớn.
2. Các biện pháp xử lý về móng
- Thay đổi chiều sâu chôn móng để giải quyết về mặt lún và khả năng chịu tải của nền.
- Thay đổi kích thước và hình dáng móng sẽ có tác dụng thay đổi trực tiếp áp lực tác động lên mặt nền nên giảm việc chịu tải và biến dạng nền.
- Tăng diện tích đáy móng làm giảm áp lực tác dụng lên mặt nền và làm giảm độ lún của công trình. Tuy nhiên với đất có tính nén lún tăng dần theo chiều sâu thì biện pháp này không tốt.
- Thay đổi loại móng và độ cứng của móng cho phù hợp với điều kiện địa chất công trình: Có thể thay móng đơn bằng móng băng, móng băng giao thoa, móng bè hoặc móng hộp; trường hợp sử dụng móng băng mà biến dạng vẫn lớn thì cần tăng thêm khả năng chịu lực cho móng; Độ cứng của móng bản, móng băng càng lớn thì biến dạng bé và độ lún sẽ bé. Có thể sử dụng biện pháp tăng chiều dày móng, tăng cốt thép dọc chịu lực, tăng độ cứng kết cấu bên trên, bố trí các sườn tăng cường khi móng bản có kích thước lớn.
3. Xử lý nền đất yếu
Một số nền đất yếu như đất than bùn, đất sét mềm, đất bùn, đất cát chảy, đất bazan và có các thông số kỹ thuật như:
- Sức chịu tải nhỏ: 0,5 – 1kg/cm²
- Tính nén lún lớn: a > 0,1 cm²/kg
- Hệ số rỗng cao: e > 1,0
- Độ sệt: B > 1
- Mô đun biến dạng: E < 50kg/cm²
- Độ bão hòa: G > 0,8
4. Một số những phương pháp xử lý kĩ thuật
- Phương pháp xử lý nền đất bằng cừ tràm, cọc tre
Đây là phương pháp dùng cừ tràm để làm cọc đóng sâu xuống tần đất nền công trình, được sử dụng rộng rãi, chi phí rẻ một nửa so với cọc bê tông, phù hợp với công trình nhỏ dưới 5 tầng, địa hình hẹp.
- Phương pháp móng cọc bê tông cốt thép.
Móng cọc bê tông rất hữu hiệu với công trình hiện đại thường dùng cho công trình gia cố nền móng từ công trình thấp tầng đến công trình cao tầng. Thi công móng cọc nhanh thời gian thi công 2-3 hôm xong cho các công trình thấp tầng. Các công trình cao tầng đều dùng móng cọc bê tông cốt thép làm móng.
- Phương pháp xử lý bằng cọc cát
Đây là một phương pháp cơ học, cũng là cọc nhưng có phần khác so với xử lý bằng cọc bê tông, cừ tràm, tre, gỗ,…Cọc các đóng vai trò truyền tải trọng trực tiếp từ công trình phía trên xuống tầng đất nền. Thuộc phần kết cấu móng nhà. Đất nền sẽ được tiến hành thi công gia cố bằng một mạng lưới cọc lõi cát. Sản phẩm này dùng để thi công cho phần đất nền yếu dày 3m trở lên. Độ rỗng sẽ được cải thiện nhờ nén chặt của các cọc cát. Ổn định được tầng đất nền, độ lún, nghiêng được giảm tỷ lệ xảy ra.
- Phương pháp bấc thấm
Phương pháp xử lý bằng bấc thấm với gia tải tạm thời. Có nghĩa là đắp cao thêm nền đất ban đầu so với chiều dày thiết kế 2 – 3m trong vài tháng. Sau đó, lấy phần gia tải đó đi ở thời điểm mà nền đường đạt được độ lún cuối cùng như trường hợp nền đắp không gia tải. Phương pháp bấc thấm có thể sử dụng độc lập.Nhưng trong trường hợp cần tăng nhanh tốc độ cố kết, người ta có thể sử dụng kết hợp đồng thời biện pháp xử lý khác.
- Phương pháp gia tải nén trước
Phương pháp này có thể sử dụng để xử lý khi gặp nền đất yếu như than bùn, bùn sét và sét pha dẻo nhão, cát pha bão hoà nước.
- Phương phá móng bè
Móng bè hay còn được gọi là móng toàn diện. Đây là một loại móng nông, được sử dụng chủ yếu ở những nền đất yếu, sức kháng nền yếu dù không hay có nước hoặc do yêu cầu kết cấu công trình bên dướu là tầng hầm, kho hoặc bể vệ sinh, bồn chứa hay hồ bơi. Loại móng này thường được sử dụng ở những ngôi nhà cao tầng có kết cấu chịu lực cao. Đây là loại móng an toàn, được áp dụng nhiều bởi nó là một phương pháp an toàn và có hiệu quả cao trong việc phân bố đều trọng lượng, tránh hiện tượng sụt lún. Nên kết hợp gia cố nền đất bằng cọc từ tram hay cọc tre để đảm bảo nền đất được ổn định trước. Móng bè bao gồm một lớp bê tông lót mỏng, bản móng trải rộng dưới toàn bộ công trình, dầm móng.
Một móng bè cơ bản phải có đầy đủ các yếu tố sau đâu theo tiêu chuẩn kỹ thuật của ngành xây dựng:
– Lớp bê tông lót sàn.
– Bản móng bê tông cốt thép
– Dầm móng bê tông cốt thép
Tổng hợp: Ban Truyền Thông